ഭക്തി | നിർവാണഷഡകം

|| ശിവായ നമഃ ഓം ||

നിർവാണഷഡകം  

മനോബുദ്ധ്യഹങ്കാരചിത്താനി നാഹം ന ച ശ്രോത്രജിഹ്വേ ന ച ഘ്രണനേത്രേ |

ന ച വ്യോമ ഭൂമിര്ന തേജോ ന വായുശ്ചിദാനന്ദരൂപഃ ശിവോഽഹം ശിവോഽഹം ||1||

1- ഞാൻ മനസ്സോ ബുദ്ധിയോ അഹംഭാവമോ ആന്തരിക സ്വഭാവത്തിന്റെ പ്രതിഫലനമോ അല്ല. 

ഞാൻ പഞ്ചേന്ദ്രിയങ്ങളല്ല. ഞാൻ അതിനപ്പുറമാണ്. 

ഞാൻ ആകാശമോ ഭൂമിയോ വെള്ളമോ തീയോ കാറ്റോ അല്ല (അഞ്ച് മൂലകങ്ങൾ). 

ഞാൻ തീർച്ചയായും, ആ ശാശ്വതമായ അറിവും ആനന്ദവും ശിവനും സ്നേഹവും 

ശുദ്ധമായ ബോധവുമാണ്.

ന ച പ്രാണസംജ്ഞോ ന വൈ പഞ്ചവായുര്ന വാ സപ്തധാതുര്ന വാ പഞ്ചകോശാഃ |

ന വാക്പാണിപാദം ന ചോപസ്ഥപായൂ ചിദാനന്ദരൂപഃ ശിവോഽഹം ശിവോഽഹം ||2||

2- എന്നെ ഊർജ്ജം (പ്രാണൻ), അഞ്ച് തരം ശ്വാസം (വായു), ഏഴ് ഭൗതിക സത്തകൾ (ധാതു), 

അഞ്ച് ആവരണങ്ങൾ (പഞ്ചകോശം) എന്നിങ്ങനെ  വിളിക്കാനാവില്ല. 

ഉന്മൂലനം, പ്രത്യുൽപാദനം, ചലനം, ഗ്രഹണം, സംസാരം എന്നീ അഞ്ച് ഉപകരണങ്ങളും ഞാനല്ല. 

ഞാൻ തീർച്ചയായും,ആ ശാശ്വതമായ അറിവും ആനന്ദവും ശിവനും സ്നേഹവും 

ശുദ്ധമായ ബോധവുമാണ്.

ന മേ ദ്വേഷരാഗൗ ന മേ ലോഭമോഹൗ മദോ നൈവ മേ നൈവ മാത്സര്യഭാവഃ |

ന ധർമോ ന ചാർഥോ ന കാമോ ന മോക്ഷശ്ചിദാനന്ദരൂപഃ ശിവോഽഹം ശിവോഽഹം ||3||

3- എനിക്ക് വിദ്വേഷമോ അനിഷ്ടമോ ബന്ധമോ ഇഷ്ടമോ അത്യാഗ്രഹമോ വഞ്ചനയോ അഹങ്കാരമോ 

അസൂയയുടെ വികാരങ്ങളോ ഇല്ല. എനിക്ക് കടമയോ (ധർമ്മം) പണമോ മോഹമോ (കാമം) 

മോചനമോ (മോക്ഷം) ഇല്ല. 

ഞാൻ തീർച്ചയായും, ആ ശാശ്വതമായ അറിവും ആനന്ദവും ശിവനും സ്നേഹവും 

ശുദ്ധമായ ബോധവുമാണ്. 

ന പുണ്യം ന പാപം ന സൗഖ്യം ന ദുഃഖം ന മന്ത്രോ ന തീർത്ഥം ന വേദാ ന യജ്ഞാഃ |

അഹം ഭോജനം നൈവ ഭോജ്യം ന ഭോക്താ ചിദാനന്ദരൂപഃ ശിവോഽഹം ശിവോഽഹം ||4||

4- എനിക്ക് പുണ്യമോ വർഗമോ (പാപം) ഇല്ല. ഞാൻ പാപങ്ങളോ സൽകർമ്മങ്ങളോ ചെയ്യുന്നില്ല, 

സന്തോഷമോ സങ്കടമോ വേദനയോ സന്തോഷമോ ഇല്ല. 

എനിക്ക് മന്ത്രങ്ങളോ പുണ്യസ്ഥലങ്ങളോ തിരുവെഴുത്തുകളോ ആചാരങ്ങളോ ത്യാഗങ്ങളോ (യജ്ഞം) 

ആവശ്യമില്ല. ഞാൻ നിരീക്ഷകന്റെയോ 

അനുഭവിക്കുന്നയാളുടെയോ, നിരീക്ഷിക്കുന്നതിന്റെയോ അനുഭവിക്കുന്നതിന്റെയോ, 

ഏതെങ്കിലും വസ്തു നിരീക്ഷിക്കപ്പെടുന്നതോ അനുഭവിച്ചതോ അല്ല. 

ഞാൻ തീർച്ചയായും, ആ ശാശ്വതമായ അറിവും ആനന്ദവും ശിവനും സ്നേഹവും 

ശുദ്ധമായ ബോധവുമാണ്.

ന മൃത്യുർ ന ശങ്കാ ന മേ ജാതിഭേദഃ പിതാ നൈവ മേ നൈവ മാതാ ന ജന്മ |

ന ബന്ധുർന മിത്രം ഗുരുർനൈവ ശിഷ്യശ്ചിദാനന്ദരൂപഃ ശിവോഽഹം ശിവോഽഹം ||5||

5- എനിക്ക് മരണമില്ലാത്തതിനാൽ മരണത്തെ ഭയപ്പെടുന്നില്ല. എന്റെ യഥാർത്ഥ സ്വഭാവത്തിൽ നിന്ന് 

എനിക്ക് വേർപിരിയലില്ല, എന്റെ അസ്തിത്വത്തെക്കുറിച്ച് യാതൊരു സംശയവുമില്ല, ജനനത്തിന്റെ 

അടിസ്ഥാനത്തിൽ എനിക്ക് വിവേചനവുമില്ല. എനിക്ക് അച്ഛനോ അമ്മയോ ഇല്ല, ജനനവുമില്ല. 

ഞാൻ ബന്ധുവോ സുഹൃത്തോ ഗുരുവോ ശിഷ്യനോ അല്ല. 

ഞാൻ തീർച്ചയായും, ആ ശാശ്വതമായ അറിവും ആനന്ദവും ശിവനും സ്നേഹവും 

ശുദ്ധമായ ബോധവുമാണ്.

അഹം നിർവികൽപോ നിരാകാരരൂപോ വിഭുത്വാഞ്ച സർവത്ര സർവ്വേന്ദ്രിയാണാം |

ന ചാസങ്ഗതം നൈവ മുക്തിർന  മേയശ്ചിദാനന്ദരൂപഃ ശിവോഽഹം ശിവോഽഹം ||6||

6- ഞാൻ എല്ലാം വ്യാപകമാണ്. എനിക്ക് ഗുണങ്ങൾ ഇല്ല, രൂപവുമില്ല. 

എനിക്ക് ലോകത്തോടും വിമോചനത്തോടും യാതൊരു അടുപ്പവുമില്ല. 

എനിക്ക് ഒന്നിനും ആഗ്രഹമില്ല, കാരണം ഞാൻ എല്ലാം, എല്ലായിടത്തും, എല്ലാ സമയത്തും, 

എല്ലായ്‌പോഴും സന്തുലിതാവസ്ഥയിലാണ്. 

ഞാൻ തീർച്ചയായും, ആ ശാശ്വതമായ അറിവും ആനന്ദവും ശിവനും സ്നേഹവും 

ശുദ്ധമായ ബോധവുമാണ്.

|| ഇതി ശ്രീമദ് ശങ്കരാചാര്യവിരചിതം നിർവാണഷഡകം സംപൂർണ്ണം ||

⧫⧫⧫⧫⧫⧫⧫⧫⧫⧫⧫⧫⧫⧫

The story of Adi Shankaracharya and Nirvana Shadakam mantra

(Excerpts from mahakatha.com)

In this Stotra, written in his supreme state of realization, 

Adi Shankara explains the state of wisdom and truth.

One of the stories on the Nirvana Shadakam is this:

When Adi Shankara was in Kashi, he used to have his daily bath in the Ganga.

One day, on his way to the Ganga, his way was blocked by a Chandala (belonging to the lower dharma) 

whose job was to burn the dead bodies.

Adi Shankara immediately asked him to give way for him.

The man, instead of moving away, asked Adi Shankara `who are you?’

Adi Shankara knew that no ordinary man would ask him this question and he realized that 

the man in front of him was the Lord Kasinath Shiva Himself.

Searching for an answer to the question `who are you?’ Adi Shankara went into a deep state of meditation.

And being in the state of highest consciousness, he identified himself with the ultimate truth of life – 

Shivo’ham.

Shivo’ham means `I am Shiva’.

He wrote down his answers then and there and read it out.

Adi Shankara mostly answered the question “who are you” by saying what/who he is not, instead of just saying who he is!

Adi Shankara was no ordinary soul, as he attained the state of `Shivo’ham’ at a very young age.

What lies between realities and false identification is the truth. The truth, the ultimate truth, is Shiva.

⧫⧫⧫⧫⧫⧫⧫⧫⧫⧫⧫⧫⧫⧫